Trào ngược dạ dày thực quản là một trong những bệnh lý tiêu hóa phổ biến, thường gây ra các triệu chứng như ợ nóng, buồn nôn, đầy bụng hoặc đau rát vùng ngực. Để giảm bớt những khó chịu này, bên cạnh việc điều trị bằng thuốc theo chỉ định bác sĩ, xây dựng chế độ ăn uống khoa học đóng vai trò rất quan trọng. Vậy, bệnh nhân bị trào ngược dạ dày nên ăn gì và kiêng gì để kiểm soát bệnh hiệu quả? Cùng tìm hiểu chi tiết dưới đây!
1. Thực Phẩm Tốt Cho Người Bị Trào Ngược Dạ Dày
Chế độ dinh dưỡng không chỉ tác động trực tiếp đến hệ tiêu hóa mà còn có thể giúp làm giảm các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày. Dưới đây là những nhóm thực phẩm được khuyến nghị:
1.1 Gừng Và Nghệ Vàng
- Lợi ích: Gừng và nghệ từ lâu đã được biết đến với khả năng chống viêm và cải thiện tiêu hóa hiệu quả. Gừng giúp giảm buồn nôn và ợ nóng, trong khi nghệ chứa curcumin, một hoạt chất hỗ trợ lành hóa vết loét dạ dày.
- Cách dùng: Sử dụng nghệ dưới dạng tinh bột hoặc nano curcumin để đạt hiệu quả cao. Gừng có thể được thêm vào trà hoặc các món ăn hàng ngày.
1.2 Bột Yến Mạch Và Bánh Mì
- Lợi ích: Cả yến mạch và bánh mì đều có khả năng hấp thụ lượng acid dư thừa trong dạ dày, giúp giảm nhanh cảm giác đau rát và khó chịu.
- Cách dùng: Sử dụng yến mạch vào bữa sáng, chế biến thành cháo hoặc trộn cùng sữa. Bánh mì, đặc biệt là bánh mì đen, rất thích hợp làm món ăn nhẹ giữa các bữa chính.
1.3 Các Loại Đỗ Đậu
- Lợi ích: Đỗ đậu giàu chất xơ và amino acid cần thiết cho cơ thể, giúp tăng cường hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, một số loại đậu như đậu Hà Lan hoặc đậu đen có thể gây đầy hơi nếu không được chế biến đúng cách.
- Cách dùng: Ngâm đậu qua đêm để giảm tình trạng khó tiêu. Ăn với lượng vừa phải để cơ thể dễ dàng thích nghi.
1.4 Rau Xanh
- Lợi ích: Rau xanh giàu vitamin, chất xơ và khoáng chất, có khả năng chống viêm và hỗ trợ tiêu hóa. Một số loại rau như cải bó xôi, bí đỏ, cà rốt, dưa chuột đặc biệt tốt cho dạ dày.
- Cách dùng: Ăn sống, hấp hoặc nấu chín để đảm bảo giữ được hàm lượng dinh dưỡng tối ưu.
1.5 Sữa Và Sữa Chua
- Lợi ích: Sữa giúp trung hòa acid trong dạ dày, trong khi sữa chua cung cấp lợi khuẩn, hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả.
- Cách dùng: Uống sữa ấm sau bữa ăn khoảng 2 giờ, tránh uống khi bụng đói. Sử dụng sữa chua không đường để đạt lợi ích tốt nhất.
2. Các Loại Hoa Quả Tốt Cho Người Bị Trào Ngược Dạ Dày
Trái cây cung cấp nhiều vitamin và chất xơ, nhưng không phải loại nào cũng phù hợp cho người bị trào ngược dạ dày. Dưới đây là danh sách các loại quả được khuyến nghị:
2.1 Chuối Chín
- Lợi ích: Chuối không chỉ trung hòa acid dạ dày mà còn chứa nhiều kali, giúp cân bằng điện giải trong cơ thể và giảm co thắt dạ dày. Chuối cũng có tác dụng bảo vệ lớp niêm mạc dạ dày, tạo một lớp màng bảo vệ giúp giảm kích ứng từ acid.
- Lưu ý: Chọn chuối chín có vỏ vàng và chấm đen nhỏ, vì đây là lúc chuối dễ tiêu hóa nhất. Tránh chuối tiêu xanh hoặc chưa chín kỹ vì chúng có hàm lượng tinh bột cao, dễ gây đầy hơi.
2.2 Dưa Hấu Và Dưa Gang
- Lợi ích: Dưa hấu và dưa gang đều có hàm lượng nước cao, giúp làm dịu cảm giác nóng rát ở dạ dày. Đặc biệt, chúng còn có tính kiềm tự nhiên, giúp cân bằng độ pH trong dạ dày, giảm thiểu tình trạng ợ chua và ợ nóng. Vitamin A và C trong hai loại quả này cũng hỗ trợ tái tạo và bảo vệ niêm mạc dạ dày.
- Lưu ý: Nên ăn dưa đã được làm lạnh nhẹ để tăng cảm giác sảng khoái, nhưng tránh ăn ngay sau bữa chính để không gây áp lực lên hệ tiêu hóa.
2.3 Táo Ngọt
- Lợi ích: Táo ngọt giàu pectin, một loại chất xơ hòa tan giúp điều hòa hệ tiêu hóa và giảm táo bón. Ngoài ra, táo có tác dụng làm dịu niêm mạc dạ dày, đặc biệt hữu ích đối với người bị đau dạ dày hoặc viêm loét.
- Lưu ý: Khi ăn táo, nên gọt vỏ để tránh việc hệ tiêu hóa phải làm việc quá sức. Tránh các loại táo chua, như táo xanh, vì chúng có thể làm tăng sản xuất acid, gây khó chịu.
2.4 Quả Bơ
- Lợi ích: Bơ là một nguồn cung cấp chất béo lành mạnh như omega-3, giúp giảm viêm và bảo vệ niêm mạc dạ dày. Đồng thời, bơ rất mềm và dễ tiêu hóa, thích hợp cho người có hệ tiêu hóa nhạy cảm. Loại quả này còn chứa nhiều vitamin E, giúp chữa lành tổn thương ở niêm mạc dạ dày.
- Lưu ý: Không nên ăn quá nhiều bơ trong một lần vì hàm lượng chất béo cao có thể gây đầy bụng.
2.5 Việt Quất Và Thanh Long
Lợi ích:
-
- Việt quất: Là nguồn giàu chất chống oxy hóa, đặc biệt là anthocyanin, giúp giảm viêm và hỗ trợ chữa lành vết loét trong dạ dày. Chúng cũng giúp cải thiện lưu thông máu đến niêm mạc, tăng cường quá trình phục hồi.
- Thanh long: Với hàm lượng nước cao, thanh long có tác dụng giữ ẩm cho niêm mạc dạ dày, giảm kích ứng và ngăn ngừa các tổn thương do acid. Ngoài ra, thanh long chứa nhiều chất xơ giúp cải thiện hệ tiêu hóa.
3. Những Thực Phẩm Cần Hạn Chế Hoặc Tránh Xa
Một số thực phẩm có thể làm tình trạng trào ngược trở nên nghiêm trọng hơn, cần được loại bỏ hoặc sử dụng ở mức tối thiểu:
3.1 Thực Phẩm Nhiều Acid
Một trong những nhóm thực phẩm cần hạn chế đối với những người mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là các loại trái cây và thực phẩm có chứa acid cao. Cam, chanh, cà chua và các loại trái cây họ cam quýt là những ví dụ điển hình. Mặc dù chúng cung cấp nhiều vitamin C và chất xơ tốt cho cơ thể, nhưng chúng lại có thể làm tăng lượng acid trong dạ dày. Khi acid trong dạ dày tăng lên, chúng có thể làm kích ứng niêm mạc thực quản, dẫn đến cảm giác bỏng rát, đầy hơi và khó chịu. Điều này đặc biệt đáng lo ngại đối với những người có niêm mạc dạ dày nhạy cảm hoặc đang điều trị các vấn đề về dạ dày.
Để giảm thiểu triệu chứng, người bệnh nên thay thế những thực phẩm này bằng các loại trái cây ít acid, như chuối, táo, hoặc lê, để đảm bảo cung cấp dinh dưỡng mà không gây kích ứng cho dạ dày.
3.2 Đồ Chiên Rán, Nhiều Chất Béo
Các món ăn chiên rán, thức ăn nhanh hoặc những món chứa nhiều dầu mỡ là những yếu tố cần tránh đối với những người bị bệnh trào ngược. Các loại thịt mỡ, thực phẩm chiên như khoai tây chiên, gà rán, hay pizza có thể gây ra áp lực lớn lên cơ thắt thực quản, làm cơ này không đóng kín hoàn toàn. Khi cơ thắt thực quản yếu hoặc giãn nở không đúng cách, acid trong dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng như ợ nóng, cảm giác trào ngược và khó nuốt.
Đặc biệt, thực phẩm chứa nhiều chất béo có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, dẫn đến đầy hơi, khó tiêu và cảm giác khó chịu kéo dài. Để giảm nguy cơ trào ngược, người bệnh nên ưu tiên các món ăn ít béo, như thịt gà luộc, cá hấp và các món xào với ít dầu.
3.3 Đồ Uống Kích Thích
Rượu, bia, cà phê và đồ uống có ga đều là những chất kích thích có thể làm gia tăng triệu chứng trào ngược. Các đồ uống này kích thích dạ dày sản sinh nhiều acid hơn, gây tăng áp lực lên dạ dày và thực quản. Rượu và bia đặc biệt có thể làm giãn cơ thắt thực quản, giúp acid dễ dàng trào ngược lên thực quản. Cà phê và đồ uống có ga cũng có thể làm tăng lượng acid trong dạ dày, làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh trào ngược. Để giảm thiểu triệu chứng, người bệnh nên tránh những đồ uống này hoặc chuyển sang các lựa chọn ít acid hơn như nước lọc, trà thảo mộc hoặc nước ép từ các loại trái cây ít acid.
3.4 Sô-cô-la Và Bạc Hà
Sô-cô-la và bạc hà là những thực phẩm có thể làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản. Sô-cô-la chứa thành phần methylxanthine, một hợp chất có tác dụng làm giãn cơ thắt thực quản. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho acid trong dạ dày trào ngược lên thực quản, gây cảm giác nóng rát và khó chịu.
Tương tự, bạc hà cũng có thể làm giãn cơ thắt thực quản, khiến acid dễ dàng trào ngược. Các món ăn có sô-cô-la, kẹo bạc hà, hoặc các loại trà bạc hà cần được hạn chế trong chế độ ăn uống của những người bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Người bệnh có thể thay thế sô-cô-la bằng các món ăn nhẹ khác ít kích ứng hơn, như trái cây ngọt tự nhiên hoặc các loại hạt.
Trào ngược dạ dày nên ăn gì để nhanh chóng khỏi bệnh? Câu trả lời nằm ở chế độ ăn uống khoa học. Việc lựa chọn các loại thực phẩm dễ tiêu, giàu chất xơ và ít chất béo sẽ giúp giảm áp lực lên dạ dày, cải thiện các triệu chứng khó chịu và phòng ngừa biến chứng. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có chế độ ăn phù hợp nhất.
