Theo thống kê, hiện có hơn 90% dân số mắc các bệnh lý liên quan đến răng miệng. Trong đó, tỷ lệ trẻ em từ 6 đến 8 tuổi mắc sâu răng sữa lên đến hơn 85%. Đáng chú ý, tình trạng sâu răng vĩnh viễn thường gia tăng theo độ tuổi. Ở người lớn và người cao tuổi, có hơn 80% trường hợp gặp phải vấn đề này.
Vậy dấu hiệu nhận biết sâu răng hàm là gì? Bài viết này sẽ giải thích rõ hơn về các dấu hiệu, nguyên nhân gây ra, cũng như những phương pháp điều trị và cách phòng ngừa hiệu quả.
1. Sâu răng hàm là gì? Có điều trị được không?
Đây là tình trạng hư hại xảy ra trên bề mặt của các răng số 6, 7 hoặc 8 trong cung hàm. Khi răng bị sâu, người bệnh thường nhận thấy các đốm đen hoặc lỗ nhỏ xuất hiện trên bề mặt răng. Tình trạng này không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng.
Sâu răng hàm thường xảy ra do sự tấn công của vi khuẩn gây hại, làm tổn thương lớp men răng và ngà răng. Răng hàm có nhiệm vụ nghiền nát thức ăn, do đó, nguy cơ bị mài mòn men răng rất cao. Nếu không duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách, các mảng bám và thức ăn dư thừa sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi và phá hủy răng.
Tình trạng này có thể trị được nếu can thiệp sớm. Từ đó giúp giảm đau, hạn chế nguy cơ nhiễm trùng và tiết kiệm chi phí so với các phương pháp can thiệp phức tạp hơn. Nếu không được điều trị kịp thời, sâu răng có thể dẫn đến viêm nhiễm nghiêm trọng, thậm chí là mất răng.
2. Nguyên nhân gây ra sâu răng hàm
Vi khuẩn trong khoang miệng là nguyên nhân chính gây ra tình trạng này, đặc biệt khi chúng ẩn náu trong các mảng bám và cao răng kết hợp với axit. Tác nhân này nếu phát triển quá mức sẽ tấn công men răng, dẫn đến sâu răng và các bệnh lý răng miệng khác. Dưới đây là những nguyên nhân cụ thể dẫn đến tình trạng sâu răng hàm:
- Vệ sinh răng miệng chưa đúng cách: Vệ sinh răng không kỹ càng làm tích tụ mảng bám và cao răng, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
- Men răng yếu hoặc kém chất lượng: Những người có men răng mỏng, dễ bị tổn thương, thường có nguy cơ cao bị sâu răng. Tình trạng này có thể do di truyền trong gia đình, khi cấu trúc răng kém bảo vệ và dễ bị tác động bởi vi khuẩn.
- Thói quen ăn uống không lành mạnh: Sử dụng nhiều thực phẩm chứa đường, nước ngọt, hoặc các loại thực phẩm có tính axit cao như nước chanh, cam có thể làm mòn răng.
- Khô miệng do thiếu nước: Tình trạng khô miệng khiến quá trình tiết nước bọt bị giảm, làm mất cân bằng hệ vi sinh trong miệng. Nước bọt có vai trò quan trọng trong việc rửa trôi thức ăn và vi khuẩn. Khi không đủ nước bọt sẽ tạo điều kiện cho vi sinh vật trong miệng phát triển mạnh hơn, tấn công răng.
- Răng hàm bị tổn thương: Khi răng bị chấn thương, nứt vỡ hoặc lộ ngà răng, vi khuẩn dễ dàng xâm nhập và gây răng bị sâu.
- Các bệnh lý răng miệng kèm theo: Một số bệnh lý như viêm lợi, viêm nha chu, viêm quanh chân răng làm cho vi khuẩn phát triển mạnh mẽ và có thể lan sang các răng khác, khiến tình trạng răng bị sâu trở nên nghiêm trọng hơn.
- Bệnh lý toàn thân ảnh hưởng: Một số bệnh lý như trào ngược dạ dày, rối loạn tiêu hóa, hoặc bệnh tiểu đường cũng có thể làm tăng nguy cơ sâu răng. Những bệnh này ảnh hưởng đến môi trường axit trong miệng, làm cho men răng dễ bị mòn và vi khuẩn dễ dàng tấn công.
3. Triệu chứng thường gặp khi bị sâu răng hàm
Là một tình trạng dễ nhận biết nếu bạn chú ý đến các thay đổi trên răng và cảm giác khó chịu trong khoang miệng. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến để nhận biết răng bị sâu:
- Xuất hiện đốm đen hoặc hố nhỏ trên bề mặt răng: Trên bề mặt nhai của răng hàm có thể xuất hiện những chấm nhỏ hoặc hố đen.
- Đau nhức, ê buốt răng: Răng hàm bị sâu thường gây ra cảm giác đau và ê buốt, đặc biệt là khi ăn uống. Cơn đau trở nên rõ rệt hơn khi tiếp xúc với thực phẩm quá lạnh hoặc quá nóng, tạo ra cảm giác khó chịu kéo dài.
- Khô miệng và hơi thở có mùi hôi: Khi răng bị sâu, miệng có thể khô hơn do vi khuẩn phát triển, đồng thời gây ra hơi thở có mùi khó chịu và cảm giác có vị đắng trong miệng.
- Răng đổi màu và ố vàng: Men răng có thể ngả màu, trở nên ố vàng hoặc nâu do sự tích tụ của vi khuẩn và mảng bám, khiến hàm răng mất thẩm mỹ hơn.
- Sưng nướu hoặc xung huyết quanh răng hàm: Ở khu vực răng bị sâu, nướu có thể bị sưng tấy hoặc có dấu hiệu xung huyết. Điều này cho thấy sự viêm nhiễm trong mô mềm xung quanh răng.
- Tụt nướu và viêm nha chu: Khi tình trạng răng bị sâu đã trở nên nghiêm trọng, nướu có thể bị tụt, dẫn đến viêm nhiễm và thậm chí là viêm nha chu.
- Lỗ đen sâu lớn và hở tủy răng: Nếu không được chữa trị, sâu răng sẽ lấn sâu vào bên trong, tạo ra các ổ sâu lớn, có thể hở đến phần tuỷ. Khi đó, có thể xuất hiện dịch mủ và mùi hôi nghiêm trọng.
4. Các mức độ của sâu răng hàm
Sâu răng hàm thường trải qua nhiều giai đoạn khác nhau, từ khi mới bắt đầu cho đến khi gây tổn thương nghiêm trọng. Việc nhận biết tình trạng này giúp người bệnh trị kịp thời và hiệu quả.
Giai đoạn 1: Sâu răng mới xuất hiện
Trong giai đoạn này, trên bề mặt răng xuất hiện các đốm trắng ngà, các đốm đen vẫn chưa xuất hiện. Vì thế nên người bệnh hoàn toàn không cảm thấy đau nhức và rất khó nhận ra.
Giai đoạn 2: Răng bắt đầu xuất hiện lỗ sâu đen nhỏ
Khi các đốm trắng ngà không được điều trị, chúng sẽ phát triển thành các lỗ đen nhỏ. Vi khuẩn bắt đầu ăn mòn men răng và gây ra các hố sâu ngày càng lớn. Ở giai đoạn này, người bệnh có thể cảm thấy ê buốt hoặc đau nhẹ khi ăn các thức ăn nóng, lạnh hoặc ngọt.
Giai đoạn 3: Sâu răng lan rộng và ảnh hưởng đến phần tủy bên trong răng
Khi lỗ đen sâu ngày càng lớn, chúng bắt đầu tấn công đến phần tủy răng, nơi chứa các dây thần kinh và mạch máu. Cơn đau trở nên thường xuyên và kéo dài hơn, đặc biệt là vào ban đêm. Ngoài ra, các răng lân cận cũng có nguy cơ bị ảnh hưởng nếu không được trị kịp thời.
Giai đoạn 4: Tổn thương nghiêm trọng đến tủy và các biến chứng
Ở giai đoạn cuối cùng, phần tủy bị phá hủy hoàn toàn, gây ra các biến chứng như chết tuỷ, viêm nướu, viêm chân răng và thậm chí là nhiễm trùng. Người bệnh có thể thấy sưng nướu, đau dữ dội và có nguy cơ mất răng nếu không được can thiệp. Chữa trị lúc này thường bao gồm việc lấy tủy, hàn trám răng hoặc nhổ răng tùy thuộc vào mức độ tổn thương.
5. Các biện pháp điều trị sâu răng hàm
Tại nha khoa
Hiện nay, có rất nhiều phương pháp điều trị sâu răng hàm từ các biện pháp chăm sóc răng hàm đến việc nhổ răng khi cần thiết. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến, được áp dụng tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của răng:
-
- Trám răng hàm bị sâu
Trám răng là lựa chọn lý tưởng cho những trường hợp răng bị sâu nhẹ, mới xuất hiện các hố sâu nhỏ trên răng. Kỹ thuật này không chỉ giúp lấp đầy các hố sâu mà còn bảo vệ răng khỏi sự tấn công của vi khuẩn. Bác sĩ sẽ sử dụng vật liệu trám như Composite, Amalgam hoặc Fuji để phục hồi phần răng bị khuyết sau khi loại bỏ mô sâu và viêm nhiễm.
Composite là vật liệu phổ biến nhất, có màu sắc tự nhiên gần giống răng thật và khả năng chịu lực tốt, an toàn cho răng miệng của bạn.
Tuổi thọ của miếng trám có thể kéo dài từ 3-5 năm, đảm bảo chức năng ăn nhai mà không lo bong tróc hay gãy vỡ.
-
- Bọc răng sứ
Đối với trường hợp sâu răng nghiêm trọng hơn, khi lỗ sâu đã ăn vào phần lớn mô răng, bọc răng sứ là giải pháp hiệu quả. Bác sĩ sẽ tiến hành mài phần răng sâu để làm trụ đỡ cho mão sứ, đảm bảo phần răng còn lại không còn mô sâu. Sau đó, mão sứ được chế tác theo mẫu dấu hàm của bệnh nhân nhờ công nghệ hiện đại.
Ưu điểm của bọc răng sứ là vừa đảm bảo chức năng ăn nhai tốt, vừa mang lại tính thẩm mỹ cao, giúp răng không bị ê buốt, nhạy cảm.
Với răng sứ chất lượng, tuổi thọ có thể lên đến 10 năm hoặc hơn, không lo nứt vỡ hay thay đổi cảm giác ăn nhai.
- Điều trị tủy
Khi tình trạng sâu răng tiến triển nghiêm trọng và ảnh hưởng đến phần tủy trong răng, bác sĩ sẽ thực hiện việc mở buồng tủy để loại bỏ phần tủy bị viêm nhiễm. Quá trình này bao gồm việc làm sạch toàn bộ vùng tủy bị tổn thương, sau đó tạo hình lại phần tủy trước khi tiến hành trám để phục hồi chức năng răng. Phương pháp chữa trị này được chỉ định khi chân răng vẫn còn chắc khỏe, giúp bảo tồn răng tự nhiên một cách hiệu quả. Việc điều trị viêm tủy cho răng hàm sâu không chỉ ngăn chặn cơn đau và ê buốt, mà còn giúp duy trì khả năng nhai tốt, tránh phải nhổ răng.
-
- Nhổ răng
Nhổ răng là phương án chữa trị sâu răng hàm cuối cùng khi các biện pháp bảo tồn không còn hiệu quả, như khi răng bị chết tủy, sâu quá nặng và ảnh hưởng đến các răng lân cận. Công nghệ nhổ răng hiện đại ngày nay giúp bệnh nhân không còn lo lắng về việc đau hay chảy máu.
Công nghệ Piezotome hiện đại hỗ trợ bác sĩ loại bỏ răng sâu mà không gây tổn thương các mô xung quanh, đảm bảo quá trình nhổ răng diễn ra an toàn, nhanh chóng.
Tại nhà
Một số cách khắc phục sâu răng hàm tại nhà mà bạn có thể thực hiện bao gồm:
- Sử dụng kem đánh răng chứa Fluor: Fluor là thành phần quan trọng giúp tái khoáng hóa mô răng bị tổn thương, đặc biệt hiệu quả khi sâu răng ở giai đoạn sớm, chưa lan tới ngà răng. Việc đánh răng đều đặn với kem đánh răng có chứa Fluor giúp bảo vệ và ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn.
- Nhai kẹo cao su không đường: Nhiều nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng việc nhai kẹo cao su không đường sau bữa ăn có thể hỗ trợ quá trình tái khoáng hóa men răng. Loại kẹo này chứa thành phần CPP-ACP (casein phosphopeptide-canxi photphat vô định hình). Đây là một chất được chứng minh có khả năng làm sạch bề mặt răng và ức chế sự hình thành mảng bám, góp phần bảo vệ răng khỏi các tác nhân gây hại.
- Bổ sung vitamin D: Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cơ thể hấp thụ canxi và phốt phát từ thực phẩm, từ đó cải thiện xương và răng. Các sản phẩm từ sữa như sữa tươi và sữa chua là nguồn cung cấp vitamin D dồi dào. Ngoài ra, bạn cũng có thể tăng cường vitamin D thông qua việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng mức độ vitamin D có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe răng miệng, giúp giảm nguy cơ sâu răng và các bệnh về nướu.
- Giảm tiêu thụ đường: Theo khuyến cáo từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), lượng đường tiêu thụ hàng ngày không nên vượt quá 10% tổng lượng calo để hạn chế răng bị sâu. Việc giảm thiểu đường trong khẩu phần ăn giúp men răng có thời gian tự tái tạo và ngăn ngừa sự phát triển của các vi khuẩn gây hại cho răng.
Các phương pháp tại nhà kể trên có thể mang lại hiệu quả tốt trong việc hỗ trợ chữa trị sâu răng hàm ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, mỗi người có tình trạng răng miệng khác nhau, do đó, trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp nào, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ nha khoa. Việc thăm khám sớm sẽ giúp xác định chính xác mức độ sâu răng và có phương án trị phù hợp, tránh tình trạng trở nặng hơn.
6. Một số cách phòng ngừa sâu răng hàm
Để cải thiện tình trạng này, bạn có thể thử áp dụng một số phương pháp đơn giản tại nhà như sau:
- Đánh răng đều đặn: Hãy chọn kem đánh răng có chứa fluor và đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày, lý tưởng là sau mỗi bữa ăn. Sử dụng chỉ nha khoa hoặc tăm nước hàng ngày để làm sạch mảng bám và thức ăn mắc kẹt giữa các kẽ răng.
- Súc miệng bằng nước muối hoặc nước súc miệng có fluor: Nếu bạn có nguy cơ cao bị sâu răng, bác sĩ nha khoa có thể khuyên bạn nên sử dụng nước súc miệng chứa fluor, một thành phần đã được chứng minh giúp tăng cường men răng và ngăn ngừa răng bị sâu. Bên cạnh đó, nước muối cũng là một giải pháp đơn giản, giúp làm sạch và kháng khuẩn vùng miệng. Từ đó, hạn chế các nguy cơ viêm nhiễm nướu và các bệnh lý răng miệng khác.
- Thăm khám nha khoa định kỳ: Việc thường xuyên kiểm tra răng miệng và làm sạch răng chuyên nghiệp thường xuyên giúp phát hiện và ngăn ngừa sâu răng hiệu quả hơn.
- Trám bít hố rãnh: Sử dụng chất trám bít để phủ lên bề mặt nhai của răng hàm, giúp bảo vệ răng khỏi mảng bám và axit. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) khuyến nghị rằng trẻ em trong độ tuổi đi học nên được trám bít để bảo vệ răng.
- Sử dụng một ít nước máy: Việc sử dụng nước máy có thể mang lại lợi ích cho răng miệng, bởi phần lớn nguồn nước công cộng đã được bổ sung fluor – một khoáng chất quan trọng giúp ngăn ngừa sâu răng hiệu quả. Nếu bạn thường xuyên uống nước đóng chai, không chứa fluor, có thể bạn đang bỏ lỡ một giải pháp bảo vệ răng lợi dễ dàng mà không nhận ra.
- Hạn chế ăn vặt và nhấm nháp thường xuyên: Mỗi lần ăn hoặc uống đồ ngọt sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn trong miệng sản sinh axit, gây hại cho men răng. Hãy hạn chế thói quen này để bảo vệ răng miệng tốt hơn.
- Chọn thực phẩm có lợi cho răng: Nên ăn những loại thực phẩm như trái cây và rau quả tươi, giúp kích thích tiết nước bọt và làm sạch khoang miệng. Tránh những thực phẩm dễ mắc kẹt trong các kẽ răng và hãy chải răng ngay sau khi ăn để bảo vệ răng.
- Áp dụng điều trị kháng khuẩn: Nếu bạn có nguy cơ sâu răng hàm cao do một số vấn đề sức khỏe khác, bác sĩ có thể đề xuất sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn hoặc các phương pháp chữa trị khác để giảm thiểu vi khuẩn có hại trong miệng.
- Kết hợp đa dạng các phương pháp: Sử dụng kẹo cao su không đường là một cách giúp kích thích tiết nước bọt. Khi kết hợp với nước súc miệng chứa fluor theo toa, nó có thể tăng cường sự bảo vệ men răng, từ đó giảm thiểu nguy cơ răng bị sâu một cách đáng kể.
7. Điều trị sâu răng hàm hiệu quả, an toàn tại SIGC
Răng hàm đóng vai trò thiết yếu trong quá trình nhai và tiêu hóa thức ăn, do đó khi bị sâu răng hàm, bệnh nhân cần nhanh chóng thăm khám nha khoa để ngăn chặn tình trạng này lây lan. Việc chụp X-quang răng là bước quan trọng giúp bác sĩ xác định rõ mức độ tổn thương của răng, xương hàm và các dây thần kinh lân cận. Nếu không được chữa trị kịp thời, tình trạng này có thể gây ra đau nhức kéo dài và ảnh hưởng xấu đến tình trạng răng miệng tổng thể.
Tại Hệ thống Đa khoa Quốc tế Sài Gòn (SIGC), bệnh nhân được tiếp cận với các phương pháp điều trị tiên tiến nhất, đảm bảo hiệu quả và hạn chế tối đa nguy cơ tái phát. Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm trong việc chữa trị các trường hợp sâu răng hàm, kết hợp với trang thiết bị hiện đại, đáp ứng được mọi nhu cầu chăm sóc răng miệng của tất cả bệnh nhân.
Ngoài ra, SIGC luôn chú trọng vào việc đầu tư các thiết bị nha khoa nhập khẩu từ những quốc gia hàng đầu về y tế, đem đến chất lượng và độ chính xác trong suốt quá trình điều trị tại hệ thống. Những công nghệ hiện đại này không chỉ giúp tăng hiệu quả chữa trị mà còn rút ngắn thời gian phục hồi cho bệnh nhân.
Bên cạnh đó, với sự đa dạng về phương pháp điều trị, từ nội nha đến các kỹ thuật phục hình răng, bệnh nhân có nhiều lựa chọn phù hợp với tình trạng sức khỏe và yêu cầu cá nhân tại SIGC. Việc áp dụng các công nghệ tiên tiến trong chữa trị sâu răng hàm giúp bệnh nhân yên tâm về chất lượng điều trị và hạn chế tối đa các rủi ro có thể xảy ra.
8. Những câu hỏi thường gặp
8.1 Sâu răng hàm có thật sự nguy hiểm không?
Tình trạng này có thể gây nguy hiểm kéo dài, không chỉ ảnh hưởng đến người lớn mà còn gây hại cho trẻ em chưa có răng vĩnh viễn. Những biến chứng thường gặp bao gồm:
- Cảm giác đau nhức: Thường gây ra cơn đau dữ dội, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
- Áp xe răng: Hình thành túi mủ do nhiễm trùng, có thể gây sưng tấy và đau.
- Sưng viêm: Khu vực xung quanh răng sâu có thể bị sưng, có dấu hiệu nhiễm trùng kèm theo mủ.
- Hư hỏng và gãy răng: Răng sâu có thể trở nên yếu đi, dễ gãy hoặc hư hỏng.
- Vấn đề về nhai: Khó khăn trong việc ăn uống do đau răng.
- Di chuyển vị trí răng: Mất răng sẽ làm cho các răng khác dịch chuyển, gây ra sự không cân đối trong cung hàm.
Khi sâu răng tiến triển đến giai đoạn nghiêm trọng, bạn có thể phải đối mặt với các vấn đề như:
- Cảm giác đau kéo dài: Đau răng có thể làm giảm chất lượng cuộc sống, gây cản trở trong công việc và học tập.
- Giảm cân và thiếu dinh dưỡng: Khó khăn trong việc ăn uống có thể dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng.
- Mất răng: Mất răng vĩnh viễn có thể xảy ra nếu không được trị kịp thời.
8.2 Sâu răng hàm có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể không?
Có, sâu răng hàm không chỉ gây cảm giác đau và khó chịu mà còn có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Vi khuẩn từ răng bị sâu có thể xâm nhập vào máu, gây ra nhiễm trùng và làm tăng nguy cơ các bệnh lý như viêm tim, tiểu đường và các bệnh về đường hô hấp.
8.3 Lần thăm khám nha khoa tiếp theo nên diễn ra khi nào?
Nên thăm khám nha khoa ít nhất mỗi 6 tháng một lần để kiểm tra răng miệng và làm sạch răng chuyên nghiệp. Tuy nhiên, nếu bạn có các dấu hiệu như đau răng hay khó chịu, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được tư vấn và trị kịp thời.
Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về sâu răng hàm. Nói chung, để xác định chính xác xem bạn có đang bị sâu răng hay không, hoặc có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào liên quan, giải pháp tốt nhất là đến ngay phòng khám nha khoa. Tại đây, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám kỹ lưỡng, tư vấn cụ thể và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp nhất với tình trạng của bạn.
Nếu bạn có nhu cầu thực hiện kiểm tra sức khoẻ răng miệng, hãy liên hệ ngay với Trung tâm Nha Khoa – SIGC, để được các nha sĩ tư vấn và đặt lịch hẹn cho bạn nhé!
