Tốc độ màn trập là gì?
Tốc độ màn trập là một thuật ngữ phổ biến trong nhiếp ảnh. Hiểu một cách đơn giản, nó đề cập đến tốc độ ghi nhận hình ảnh. Khi chụp một bức ảnh, màn trập sẽ mở ra và cho phép ánh sáng chiếu qua thấu kính đến bộ cảm biến. Khoảng thời gian màn trập mở được gọi là tốc độ màn trập.
Tốc độ màn trập được cho là nhanh thường từ 1/125 giây trở xuống, chẳng hạn như 1/250 hay 1/500 giây (mẫu số càng lớn, tốc độ càng nhanh). Mặt khác, tốc độ màn trập được cho là chậm khi nó đóng mở trong vòng 1/30 giây hoặc lâu hơn, chẳng hạn 1/15 hay 1/8 giây.
Tốc độ màn trập nhanh có thể “đóng băng chuyển động”, và điều này là hữu ích khi bạn chụp các đối tượng chuyển động nhanh như xe đang chạy, người đang chạy nhảy… Tốc độ màn trập nhanh cũng giúp bức ảnh không bị mờ nhòe.
| Chụp những chuyển động nhanh (panning) cần mức tốc độ màn trập hợp lý – Ảnh: Duy Nguyễn |
Tốc độ màn trập chậm cho phép ánh sáng đến bộ phận cảm biến được nhiều hơn, vì vậy chúng thường được sử dụng để chụp trong trường hợp thiếu sáng. Tuy nhiên, ảnh sẽ dễ bị mờ do rung lắc khi cầm máy ảnh. Do đó khi chụp ảnh với tốc độ màn trập chậm, bạn cần có chân máy để ổn định hình ảnh.
Mức tốc độ màn trập chậm được ứng dụng trong kỹ thuật chụp “phơi sáng” phong cảnh. Ảnh thu được sẽ có một độ huyền ảo rất riêng.
Cách điều chỉnh tốc độ màn trập
Những máy ảnh ngắm chụp thường tự động căn chỉnh tốc độ màn trập. Nếu máy ảnh của bạn có hỗ trợ chế độ ưu tiên tốc độ, ký hiệu là S (hoặc Tv – tùy hãng sản xuất) thì bạn có thể tác động đến tốc độ màn trập của máy.
| Chụp “phơi sáng” tạo hiệu ứng “Sông Ngân Hà” – Ảnh: Thomaslaupstad |
Việc điều chỉnh tương đối đơn giản, thông thường sau khi bạn đã chọn chế độ S hay Tv, bạn chỉ cần xoay bánh răng phụ trên thân máy hoặc các nút bấm tương ứng để gia giảm tốc độ màn trập.
Nếu chưa có kinh nghiệm điều chỉnh thông số, bạn có thể tham khảo vài tình huống dưới đây:
- Tốc độ 1/4000s: đóng băng mọi chuyển động
- Tốc độ 1/2000s: bắt “dính” hình một chú chim đang bay
- Tốc độ 1/1000s: đóng băng chuyển động của xe hơi, xe máy.
- Tốc độ 1/500s: đóng băng chuyển động của các vận động viên, xe địa hình hoặc người đang chạy bộ.
- Tốc độ 1/125s: dùng để chụp panning xe máy, xe hơi (bắt dính đối tượng đang chuyển động với phông nền nhòe tạo cảm giác chuyển động)
- Tốc độ 1/60s: chụp panning xe địa hình đang di chuyển gần ống kính
- Tốc độ 1/30s: chụp panning vận động viên đua xe đạp ở khoảng cách xa ống kính
- Tốc độ 1/15s: chụp panning người chạy bộ, trẻ em đang nô đùa hoặc các con thú
- Tốc độ 1/8s: làm mờ dòng nước đang chảy xiết gần ống kính
- Tốc độ 1/4s: làm mờ chuyển động của người đi bộ
- Tốc độ 1/2s: Làm mờ dòng nước đang chảy chậm.
- Tộc độ 1 giây hoặc chậm hơn: chụp phơi sáng, hiệu ứng “Sông Ngân Hà”
