Số người mắc chứng trào ngược dạ dày đang ngày càng gia tăng, đặc biệt là ở các thành phố lớn, nơi lối sống bận rộn và chế độ ăn uống thiếu lành mạnh. Triệu chứng điển hình của bệnh là ợ chua, ợ nóng, khản tiếng, nhưng đáng chú ý nhất là tình trạng khó thở mà nhiều người không lường trước. Vậy trào ngược dạ dày gây khó thở nguy hiểm như thế nào, và có cách nào để kiểm soát hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau.
1. Trào ngược dạ dày là gì?
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD), hay còn gọi là bệnh trào ngược axit, là tình trạng khi dịch vị dạ dày và các chất tiêu hóa khác như pepsin hoặc thức ăn di chuyển ngược lên thực quản. Quá trình này xảy ra do sự tăng tiết axit, dẫn đến dư thừa axit trong dịch vị, từ đó gây ra hiện tượng trào ngược. Khi axit và các chất trào lên, niêm mạc dễ bị kích ứng, dẫn đến cảm giác nóng rát, khó chịu.
Nguyên nhân chính của hiện tượng này là do cơ thắt thực quản dưới (LES) suy yếu, thoát vị cơ hoành hoặc áp lực ổ bụng tăng cao.
Ngoài ra, một số yếu tố lối sống như béo phì, hút thuốc, ăn uống không lành mạnh, và các vấn đề sức khỏe như tiểu đường, mang thai và hen suyễn, cũng làm gia tăng nguy cơ mắc trào ngược.
-
2. Các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày
Đây là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến và có thể gây ra nhiều dấu hiệu khó chịu cho người mắc. Dưới đây là những triệu chứng thường gặp, giúp bạn nhận biết sớm và có hướng xử lý kịp thời:
- Ợ chua, ợ nóng: Đây là dấu hiệu điển hình của bệnh này. Khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, người bệnh sẽ cảm thấy ợ chua kèm ợ nóng.
- Đau tức vùng thượng vị: là một dấu hiệu phổ biến khác, xảy ra khi axit dạ dày tác động lên các dây thần kinh trong vùng này.
- Tiết nước bọt quá Nnhiều: khi axit trào ngược lên, cơ thể sẽ tự động tiết nhiều nước bọt hơn để làm dịu và trung hòa axit trong thực quản.
- Miệng bị đắng: trào ngược dạ dày có thể kèm theo tình trạng tiết mật quá mức, khiến người bệnh cảm thấy vị đắng trong miệng.
- Khó nuốt, ho, và hen suyễn: Axit có thể kích thích hoặc gây viêm nhiễm vùng thực quản, gây ra các biểu hiện như khó nuốt, khàn tiếng.
3. Trào ngược dạ dày gây khó thở xuất hiện khi nào?
Khi gặp tình trạng thở hụt hơi, hầu hết chúng ta thường nghĩ ngay đến các bệnh về đường hô hấp. Tuy nhiên, khó thở cũng là một dấu hiệu phổ biến ở người mắc bệnh. Đây thực sự là một trong những triệu chứng cần được lưu ý. Theo các nghiên cứu, có tới hơn 45% bệnh nhân trào ngược dạ dày đều bị cảm giác hụt hơi.
Hiện tượng trào ngược dạ dày gây khó thở chủ yếu xuất phát từ việc lượng axit trong dạ dày quá mức, trào ngược lên thực quản và gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp. Thông thường, cơ thể sẽ tự điều chỉnh việc sản sinh ra một lượng bazơ để trung hòa lượng axit dư thừa. Tuy nhiên, ở người bị trào ngược dạ dày, lượng axit tiết ra vượt quá khả năng điều hòa của cơ thể, dẫn đến việc dư axit kéo dài. Lượng axit này gây kích thích dạ dày, khiến cơ chế đóng mở của thực quản trở nên kém hiệu quả, từ đó tạo ra cảm giác hụt hơi.
Có nhiều cơ chế giải thích cho tình trạng khó thở khi mắc bệnh này, bao gồm:
- Axit trào ngược gây kích ứng thực quản: Lượng axit chứa trong dịch vị dạ dày trào lên thực quản gây kích thích và tạo áp lực lên khí quản, dẫn đến cảm giác khó thở.
- Tắc nghẽn đường thở khi thức ăn bị đẩy ngược lên vòm họng: Axit và thức ăn khi trào lên có thể gây tắc nghẽn một phần đường hô hấp, tạo ra cảm giác tức ngực, ngột ngạt.
- Viêm niêm mạc gây phản xạ co rút cơ ngực: Khi thực quản bị kích thích do axit, hệ thần kinh phản ứng bằng cách tạo ra các co rút cơ ở ngực, chèn ép lên đường thở.
- Axit xâm nhập phổi khi ngủ: Ở một số người, axit có thể xâm nhập vào phổi trong khi ngủ, gây sưng đường thở và làm tăng nguy cơ tức ngực, hụt hơi vào ban đêm.
4. Trào ngược dạ dày gây khó thở có nguy hiểm không?
Trào ngược dạ dày, nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Khi gặp các dấu hiệu như khó thở, đau họng, hoặc cảm giác nghẹn, đó có thể là dấu hiệu nhận biết tình trạng bệnh đang chuyển biến xấu và cần sự can thiệp ngay lập tức. Dưới đây là các biến chứng phổ biến của bệnh:
- Các vấn đề về đường hô hấp: Trào ngược dạ dày lâu ngày khiến axit iếp xúc thường xuyên với thực quản và đường thở, dẫn đến viêm và kích ứng niêm mạc. Hậu quả là các bệnh lý về hô hấp như viêm họng, viêm thanh quản, viêm phế quản, và thậm chí viêm phổi có thể xuất hiện. Đây là dạng viêm phổi sặc, không chỉ làm người bệnh khó chịu mà còn rất khó chữa trị, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.
- Barrett thực quản: Đây là biến chứng do axit dạ dày trào ngược kéo dài gây tổn thương thực quản. Tình trạng này làm thay đổi cấu trúc mô, khiến lớp niêm mạc chuyển thành màu sắc khác. Theo thống kê, khoảng 5% bệnh nhân bị biến chứng này có nguy cơ cao mắc ung thư thực quản, với rủi ro gấp từ 30 đến 125 lần so với người bình thường.
- Hẹp thực quản: Khi axit liên tục trào ngược, lớp niêm mạc bị tổn thương nghiêm trọng và dần hình thành mô sẹo. Mô sẹo này có thể gây hẹp thực quản, khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc nuốt thức ăn và uống nước. Từ đó, làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng của cơ thể và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
- Viêm thực quản: Là một trong những biến chứng thường gặp nhất của tình trạng này. Axit dạ dày làm tổn thương lớp niêm mạc, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công, gây ra viêm nhiễm và hình thành các vết loét. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể trở nên nghiêm trọng và gây ra các biến chứng nguy hiểm khác.
- Ung thư thực quản: Là biến chứng nghiêm trọng và hiếm gặp nhưng vẫn có nguy cơ xảy ra ở những bệnh nhân bị trào ngược dạ dày nặng hoặc mắc Barrett thực quản. Khi đã xuất hiện biến chứng này, tình trạng sức khỏe của người bệnh có thể chuyển biến xấu nhanh chóng và nguy cơ tử vong là rất cao nếu không được điều trị kịp thời.
5. Một lời khuyên giúp khắc phục tình trạng trào ngược dạ dày gây khó thở
Triệu chứng trào ngược dạ dày gây khó thở là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống và sức khỏe của người bệnh. Việc thăm khám sớm và điều trị kịp thời là cần thiết để kiểm soát tốt tình trạng này. Dưới đây là những biện pháp hỗ trợ từ bác sĩ mà người bệnh có thể thực hiện nhằm giảm thiểu triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Xây dựng lối sống lành mạnh
Thay đổi lối sống là một trong những phương pháp quan trọng để kiểm soát bệnh và tránh tình trạng gặp khó khăn khi hô hấp:
- Ăn uống điều độ: Hãy ăn đúng giờ, đủ bữa, không ăn quá no và tránh để bụng quá đói, vì điều này có thể làm tăng khả năng trào ngược.
- Lựa chọn thực phẩm phù hợp: Chọn các loại thực phẩm ít gây kích ứng, giàu chất xơ và dễ tiêu hóa. Bệnh nhân có thể cân nhắc sử dụng thực phẩm chức năng hỗ trợ tiêu hóa nếu cần thiết.
- Tránh xa các chất kích thích: Rượu, bia và hút thuốc lá là những yếu tố làm gia tăng triệu chứng trào ngược. Vì vậy, người bệnh cần hạn chế tối đa hoặc từ bỏ các thói quen này.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Người béo phì có nguy cơ bị trào ngược dạ dày cao hơn, vì vậy việc kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý là điều nên làm.
- Kê cao gối khi ngủ: Để giảm tình trạng trào ngược, kê cao đầu khoảng 15 – 17 độ khi ngủ sẽ giúp dạ dày duy trì vị trí ổn định.
- Mặc trang phục thoải mái: Tránh mặc quần áo bó sát để không gây áp lực lên vùng bụng và ngực, giúp hơi thở thoải mái hơn.
Thuốc điều trị
Việc sử dụng thuốc điều trị trào ngược dạ dày gây khó thở phải tuân thủ đúng theo chỉ định của bác sĩ. Dưới đây là các nhóm thuốc thường được kê đơn:
- Thuốc kiểm soát và trung hòa axit dạ dày: Giúp giảm lượng axit sản sinh, từ đó giảm cơn khó thở do trào ngược.
- Thuốc tăng trương lực cơ thắt thực quản dưới: Hỗ trợ tăng cường hoạt động của cơ thắt, ngăn ngừa axit trào ngược lên thực quản.
- Thuốc bảo vệ niêm mạc và thuốc ức chế H2: Giúp giảm thiểu tổn thương do axit gây ra và làm dịu cơn viêm loét dạ dày.
Sử dụng thảo dược hỗ trợ
Một số loại thảo dược có thể hỗ trợ làm giảm chứng khó thở do bệnh gây ra như:
- Thảo dược giảm căng thẳng và hỗ trợ thần kinh: Những loại thảo dược như cam thảo, cúc la mã, và thương truật có thể giúp thư giãn và giảm căng thẳng, hỗ trợ hệ thần kinh và giảm thiểu các triệu chứng.
- Thảo mộc thiên nhiên kiểm soát axit dạ dày: Gừng, ngô thù du, và hậu phác có thể giúp giảm lượng axit tiết ra, làm dịu cơn trào ngược.
- Thảo dược giúp lành viêm loét: Cam thảo, hoàng liên, hậu phác và nanocurcumin có tác dụng chống viêm, giúp vết thương dạ dày lành nhanh hơn.
6. Những câu hỏi thường gặp về trào ngược dạ dày gây khó thở
6.1 Trào ngược dạ dày có di truyền không?
Mặc dù bệnh này không hoàn toàn là bệnh di truyền. Nhưng nếu trong gia đình có người mắc bệnh này, nguy cơ của bạn có thể cao hơn. Các yếu tố như lối sống, chế độ ăn uống và môi trường sống đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển bệnh.
6.2 Trào ngược dạ dày có ảnh hưởng đến giấc ngủ không?
Tình trạng này hường gây khó chịu vào ban đêm, đặc biệt là khi nằm ngủ, làm gián đoạn giấc ngủ. Để hạn chế, bạn có thể kê cao gối khi ngủ và tránh ăn uống trước giờ đi ngủ ít nhất 2-3 giờ.
6.3 Những loại thức uống nào nên tránh khi bị trào ngược dạ dày?
Người bị trào ngược dạ dày nên hạn chế các thức uống như cà phê, trà, nước có ga, rượu và nước chanh,… Vì chúng có thể làm tăng sản sinh axit và khiến biểu hiện trầm trọng hơn.
Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng trào ngược dạ dày gây mệt mỏi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, Hệ thống Đa khoa Quốc tế Sài Gòn (SIGC) là lựa chọn đáng tin cậy để giúp bạn điều trị hiệu quả. Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm và hệ thống trang thiết bị hiện đại, SIGC mang đến dịch vụ thăm khám và điều trị chuyên sâu cho bệnh nhân, từ chẩn đoán chính xác đến lộ trình điều trị toàn diện.
Bên cạnh đó, các chuyên gia tại SIGC sẽ tư vấn những phương pháp thay đổi lối sống và chế độ ăn uống phù hợp để kiểm soát bệnh lâu dài, giúp bạn nhanh chóng cải thiện sức khỏe và lấy lại sự thoải mái trong cuộc sống hàng ngày. Hãy đến với SIGC để được chăm sóc và điều trị tốt nhất cho tình trạng trào ngược dạ dày của bạn.
Đối với người bị tình trạng trào ngược dạ dày gây khó thở, việc thăm khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ là điều vô cùng quan trọng. Khám định kỳ không chỉ giúp theo dõi và đánh giá tình trạng bệnh, mà còn giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về trào ngược dạ dày. Hãy chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe để sớm kiểm soát và cải thiện tình trạng bệnh nhé!
