1. Tổng quan về bệnh đau dạ dày

Bệnh đau dạ dày là tình trạng phổ biến hiện nay do nhiều nguyên nhân như chế độ ăn uống thiếu khoa học, áp lực kéo dài hoặc nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori. Biểu hiện thường gặp bao gồm đau thượng vị, ợ hơi, buồn nôn, khó tiêu, đầy bụng.

Khi viêm dạ dày bị tổn thương, axit tiết ra quá nhiều sẽ gây kích ứng, đau đớn. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện triệu chứng, hỗ trợ điều trị bệnh. Người bệnh cần lựa chọn thực phẩm phù hợp để bảo vệ niêm mạc của dạ dày, tránh tình trạng tái phát. Vậy bệnh dạ dày ăn gì và cần kiêng gì để nhanh chóng phục hồi? Cùng tìm hiểu ngay sau đây!

2. Những loại thực phẩm người bệnh dạ dày nên ăn

Thực phẩm dễ tiêu hóa

Thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo, súp canh, cơm trắng dẻo, khoai tây luộc, bánh mì nướng, đậu bắp giúp giảm áp lực lên hệ tiêu hóa, hỗ trợ làm dịu bệnh đau dạ dày. Chúng cung cấp năng lượng nhẹ nhàng mà không gây kích thích mạnh, thích hợp cho người bị đau dạ dày. Các món ăn này thường ít chất béo, không chứa nhiều gia vị, dễ hấp thụ. Việc tiêu thụ đúng loại thực phẩm sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, giảm cảm giác khó chịu.

Thực phẩm giàu chất xơ

Đau dạ dày nên ăn gì? Đó là thực phẩm có chứa chất xơ như táo, chuối, đậu bắp, nước dừa… Chất xơ có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hệ tiêu hóa hoạt động khỏe mạnh. Các loại rau xanh như cải bó xôi, bông cải xanh, cà rốt không chỉ cung cấp chất xơ mà còn giàu vitamin, khoáng chất kali, natri cần thiết. Chúng giúp tăng cường sức đề kháng, làm dịu tổn thương niêm mạc dạ dày, hỗ trợ táo bón. Tuy nhiên, cần tránh rau sống nếu hệ tiêu hóa yếu vì chúng có thể gây khó tiêu. Có một món rất hót hiện nay là nước dừa mát cha, 2 loại thực phẩm này rất tốt cho hệ tiêu hóa. Hãy thử nhé!

Thực phẩm giàu protein

Protein là dưỡng chất không thể thiếu trong việc tái tạo, phục hồi các tế bào bị tổn thương ở dạ dày. Các loại thực phẩm như cá hồi, ức gà, trứng luộc ăn kèm cơm trắng, bánh mì nướng cung cấp nguồn protein dễ tiêu hóa, giúp duy trì năng lượng, thúc đẩy quá trình hồi phục. Chế biến đơn giản bằng cách luộc hoặc hấp là phương pháp tốt nhất để giảm tải cho hệ tiêu hóa.

Sữa chua

Sữa chua chứa nhiều lợi khuẩn probiotic giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tăng cường khả năng tiêu hóa, hấp thụ dưỡng chất. Các vi khuẩn có lợi trong sữa chua giúp hạn chế tình trạng đầy hơi, chướng bụng, táo bón. Nên chọn loại không đường, tránh các sản phẩm có chất phụ gia để bảo vệ sức khỏe dạ dày một cách tốt nhất. Bạn có thể kết hợp sữa chua và trái cây ăn kèm như táo, chuối để ăn sáng hoặc dùng làm sinh tố táo, sinh tố chuối rất có lợi cho dạ dày.

Các loại đậu

Đậu xanh, đậu đen, đậu lăng là nguồn cung cấp protein thực vật, kali, natri, chất xơ tuyệt vời. Chúng giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, giảm nguy cơ táo bón. Cách chế biến nên đơn giản như nấu cháo hoặc hầm mềm để dễ hấp thụ hơn, tránh các món đậu chiên hoặc xào nhiều dầu mỡ.

Yến mạch

Khi bị bệnh niêm mạc dạ dày nên ăn gì? Yến mạch là nguồn cung cấp kali, chất xơ hòa tan tốt, giúp điều hòa hệ tiêu hóa, làm dịu các triệu chứng viêm loét dạ dày. Chúng còn giúp duy trì cảm giác no lâu, ổn định lượng đường trong máu. Sử dụng yến mạch nguyên hạt hoặc nấu cháo yến mạch với sữa chua không đường là lựa chọn lý tưởng.

Gạo lứt

Gạo lứt chứa nhiều chất xơ, vitamin B, khoáng chất quan trọng như magie, natri, kali, canxi giúp cải thiện sức khỏe tiêu hóa, tăng cường miễn dịch. Chế biến gạo lứt đúng cách giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, hỗ trợ việc chữa lành viêm đau dạ dày, tránh táo bón.

Trà thảo dược

Trà gừng, trà hoa cúc, trà bạc hà là các loại trà thảo dược chứa nhiều vitamin, giúp giảm các triệu chứng đầy hơi, buồn nôn, khó tiêu. Chúng có tính kháng viêm, làm dịu hệ thần kinh, giúp giảm áp lực – một yếu tố làm trầm trọng thêm tình trạng đau dạ dày.

3. Thực phẩm người bệnh dạ dày cần tránh ăn

Thực phẩm cay nóng

Đồ ăn cay nóng như ớt, tiêu chứa nhiều chất béo có thể gây kích ứng mạnh đối với dạ dày, làm tăng tiết axit, khiến triệu chứng đau dạ dày trở nên trầm trọng hơn. Chúng không chỉ gây đau đớn mà còn làm tổn thương niêm mạc dạ dày. Do đó, người bị đau dạ dày nên tránh các món ăn cay để bảo vệ sức khỏe dạ dày. Thay vào đó, nên lựa chọn những gia vị nhẹ nhàng, dễ tiêu hóa.

Thực phẩm chua

Các thực phẩm có tính axit cao như cam, chanh, cà chua, các loại trái cây có vị chua có thể làm tăng tiết axit dạ dày. Điều này gây khó chịu, làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược dạ dày. Nếu bạn bị viêm loét dạ dày hoặc trào ngược dạ dày, nên hạn chế tiêu thụ các thực phẩm này để tránh gây kích ứng cho dạ dày. Những trái cây ít axit như chuối hay dưa hấu sẽ là lựa chọn tốt hơn.

Thực phẩm nhiều dầu mỡ

Các món ăn chiên xào, thức ăn nhanh, thực phẩm chứa nhiều chất béo không chỉ khó tiêu hóa mà còn làm tăng áp lực cho hệ tiêu hóa. Dầu mỡ có thể gây ra tình trạng ợ chua, đầy bụng, khiến dạ dày phải làm việc vất, hơn. Do đó, người bệnh đau dạ dày nên tránh các món ăn nhiều dầu mỡ, thay vào đó nên ưu tiên các thực phẩm ít chất béo, dễ tiêu hóa để hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

Đồ uống có ga

Đồ uống có ga như nước ngọt, soda chứa nhiều khí carbonic, gây ra cảm giác đầy hơi, chướng bụng, làm tăng áp lực trong dạ dày. Những đồ uống này cũng làm gia tăng tình trạng trào ngược dạ dày, gây cảm giác khó chịu, đau rát. Vì vậy, người bệnh đau dạ dày nên tránh các đồ uống có ga, thay thế bằng nước lọc, nước dừa hoặc các loại trà thảo dược nhẹ nhàng.

Đồ uống có cồn

Rượu bia là một trong những yếu tố làm tổn thương niêm mạc thành dạ dày. Các chất cồn trong đồ uống này có thể làm giảm khả năng bảo vệ của lớp niêm mạc, dẫn đến viêm loét dạ dày, các vấn đề tiêu hóa khác. Ngoài ra, rượu còn kích thích dạ dày tiết axit, gây ra cảm giác nóng rát, khó chịu. Vì vậy, người bị đau dạ dày nên tránh uống đồ có cồn để giúp bảo vệ sức khỏe dạ dày.

Các loại hạt cứng

Các loại hạt cứng như hạt óc chó, hạt điều, hạnh nhân có thể gây khó khăn trong quá trình tiêu hóa, đặc biệt là đối với những người có dạ dày yếu. Chúng có thể gây kích thích hoặc làm tăng áp lực lên dạ dày khi ăn, khiến triệu chứng bệnh đau dạ dày trở nên nghiêm trọng hơn. Nếu muốn ăn hạt, người bệnh nên chọn các loại hạt mềm hoặc đã được ngâm trước để dễ tiêu hóa hơn.

Thực phẩm chế biến sẵn

Thực phẩm chế biến sẵn như đồ ăn nhanh, thực phẩm đóng hộp, các món ăn chứa nhiều chất bảo quản có thể gây kích ứng dạ dày. Các chất phụ gia, muối trong thực phẩm này có thể làm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày, các vấn đề tiêu hóa khác. Do đó, nên hạn chế ăn các món chế biến sẵn, ưu tiên thực phẩm tươi sạch, tự nhiên để bảo vệ dạ dày tốt hơn.

4. Một số nguyên tắc ăn uống để tránh bệnh da dày quay trở lại

• Ăn chậm, nhai kỹ: Ăn quá nhanh sẽ làm tăng áp lực lên dạ dày, khiến thức ăn chưa được nghiền nhỏ đi thẳng vào hệ tiêu hóa. Điều này gây khó tiêu, kích thích niêm mạc dạ dày. Do đó, người bệnh cần ăn chậm, nhai kỹ để hỗ trợ dạ dày tiêu hóa thức ăn hiệu quả hơn, giảm nguy cơ tổn thương.
• Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn ba bữa chính, người bệnh nên chia thành 4-5 bữa nhỏ trong ngày. Điều này giúp dạ dày không phải hoạt động quá tải, đồng thời hạn chế tình trạng tăng tiết axit. Các bữa ăn nhỏ cũng duy trì năng lượng ổn định, giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.
• Uống đủ nước: Nước đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ tiêu hóa, trung hòa axit dạ dày. Tuy nhiên, người bệnh nên uống nước giữa các bữa ăn thay vì uống ngay sau khi ăn, tránh làm loãng dịch vị. Hãy duy trì thói quen uống 1,5-2 lít nước mỗi ngày để đảm bảo dạ dày hoạt động tốt. Ngoài ra có thể bổ sung thêm nước dừa, các loại canh nhạt
• Tập thể dục đều đặn: Vận động nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc các bài tập thở giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, giảm căng thẳng. Thể dục đều đặn còn tăng cường sức khỏe tổng thể, giảm áp lực lên dạ dày, ngăn ngừa tái phát bệnh.
• Nấu ăn bằng phương pháp lành mạnh: Người bị đau dạ dày nên ưu tiên các phương pháp chế biến như hấp, luộc, hầm hoặc nấu cháo. Hạn chế tối đa các món chiên, rán nhiều dầu mỡ vì chúng khó tiêu hóa, dễ gây kích thích niêm mạc dạ dày. Thay vào đó có thể ăn nhẹ bằng bánh mì nướng phết sốt hoa quả như táo, chuối,…
• Ăn đúng giờ: Việc ăn uống đúng giờ giúp dạ dày hình thành thói quen tiết dịch vị khoa học, tránh tình trạng axit tăng cao đột ngột. Không nên bỏ bữa hay ăn quá khuya vì điều này làm dạ dày hoạt động liên tục, dễ dẫn đến viêm loét.
• Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ chất lượng không chỉ giúp cơ thể phục hồi mà còn làm giảm căng thẳng – một trong những nguyên nhân gây đau dạ dày. Hãy đảm bảo ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày, giữ thói quen ngủ đúng giờ để cải thiện sức khỏe tiêu hóa.
• Giảm căng thẳng: Stress kéo dài sẽ kích thích dạ dày tiết nhiều axit hơn, khiến tình trạng viêm loét trở nên trầm trọng. Người bệnh nên áp dụng các phương pháp thư giãn như thiền, hít thở sâu hoặc tham gia các hoạt động nhẹ nhàng để giảm áp lực, bảo vệ sức khỏe tinh thần.

Bệnh dạ dày nên ăn gì và kiêng gì để hỗ trợ nhanh chóng hồi phục? Việc áp dụng chế độ ăn hợp lý sẽ giúp giảm đau, ngăn ngừa tái phát và cải thiện sức khỏe dạ dày. Hãy tìm hiểu chi tiết từ bài viết của SIGC để có những lựa chọn thực phẩm tốt nhất cho dạ dày khỏe mạnh!

5. Những câu hỏi thường gặp

1. Bệnh dạ dày có nên nhịn ăn sáng không?

Không. Nhịn ăn sáng khiến dạ dày co bóp trong tình trạng rỗng, làm tăng tiết axit, gây tổn thương niêm mạc. Người bệnh nên ăn sáng nhẹ nhàng với cháo, bánh mì nướng mềm hoặc yến mạch kết hợp táo, chuối để bảo vệ dạ dày.

2. Đau dạ dày nên ăn bữa tối vào lúc nào?

Người bị đau dạ dày nên ăn bữa tối sớm, trước 19h. Không nên ăn quá muộn vì dạ dày sẽ phải hoạt động khi bạn ngủ, dễ gây trào ngược, khó tiêu.

3. Thực phẩm nào giúp giảm đau dạ dày nhanh chóng?

Chuối chín, gừng, cháo yến mạch, trà hoa cúc là những thực phẩm giúp làm dịu cơn đau dạ dày nhanh chóng nhờ khả năng giảm viêm do vi khuẩn hp, trung hòa axit.

4. Bị đau dạ dày có nên uống nước đá không?

Không nên. Nước đá khiến dạ dày co bóp mạnh, làm tình trạng đau trở nên nghiêm trọng hơn. Người bệnh nên uống nước ấm để làm dịu dạ dày.