Bạn thường xuyên cảm thấy căng tức hoặc đau bụng trên rốn? Đây là tình trạng hay gặp nhưng sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ hơn. Căn bệnh này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy nguyên nhân do đâu và làm thế nào để chữa trị hiệu quả? Cùng tìm hiểu ngay!
Đau bụng trên rốn là gì?
Đau bụng trên rốn là cảm giác đau giữa xương sườn và rốn, thường liên quan đến dạ dày, gan, túi mật… Ngoài ra, cơn đau cũng có thể bắt nguồn từ các khu vực khác như cơ bụng, màng bụng, thận, hoặc niệu quản…
Khi cơn đau kèm hụt hơi hoặc đau ngực, nó sẽ cảnh báo tình trạng nghiêm trọng ở tim hoặc phổi. Cần thăm khám khẩn cấp để tránh hậu quả nguy hiểm.
Các vị trí đau bụng trên rốn mà bạn cần chú ý
Dưới đây là ba khu vực đau bụng mà bạn cần chú ý:
- Phía trái trên: Vị trí này nằm ở phía trái của bụng, được phân tách với bên phải bởi xương ức. Đây là khu vực chứa các cơ quan như dạ dày, lá lách.
- Phía phải trên: Khu vực này chủ yếu liên quan đến các cơ quan trong hệ tiêu hóa như túi mật, gan, túi mật và các ống dẫn mật.
- Vùng giữa phía trên (thượng vị): Đau ở thượng vị thường xuất phát từ các vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa hoặc hệ thống mật.
Các nguyên nhân dẫn đến đau bụng trên rốn
Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây đau bụng trên rốn mà bạn cần lưu ý.
1. Khó tiêu
Khó tiêu sẽ có cảm giác đau ở vùng thượng vị sau bữa ăn là triệu chứng đặc trưng của rối loạn tiêu hóa, buồn nôn. Khó tiêu này phần lớn bắt nguồn từ thói quen ăn uống và lối sống chưa lành mạnh.
2. Viêm loét dạ dày
Điều này xảy ra khi các thành phần bảo vệ và tấn công dạ dày bị phá vỡ, thường do nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori. Tình trạng này gây đau âm ỉ vùng bụng trên rốn, buồn nôn, nóng rát khó chịu, làm giảm chất lượng cuộc sống.
3. Viêm ruột thừa
Xảy ra khi ruột thừa bị viêm nhiễm, là một trong những nguyên nhân gây đau ở vùng bụng trên rốn. Sự can thiệp y tế hông đúng lúc, đường ruột sẽ bị phá, sẽ gây ra vấn đề đe dọa tính mạng.
Trong giai đoạn ban đầu, người bệnh thường trải qua cơn đau nhẹ quanh vùng rốn. Khi bị viêm tiến triển nặng, sự đau này thường đi xuống vùng bụng phía dưới phải.
Viêm ruột thừa là một trong những nguyên nhân gây nên
4. Thoát vị
Thoát vị xảy ra khi một cơ quan trong ổ bụng, chẳng hạn như ruột hoặc mạc nối, di chuyển ra khỏi vị trí bình thường. Cơ quan này có thể chui vào một khu vực yếu ớt của cơ thể, như trong trường hợp thoát vị hoành. Nó có thể làm đau ngay bụng rốn và đôi khi dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Nếu cơ quan thoát vị không quay lại ổ bụng, nó có thể gây thiếu máu nuôi, hoại tử, nhiễm trùng. Khi cơ quan đó di chuyển vào lồng ngực, nó gây áp lực lên tim và phổi, dẫn đến suy hô hấp.
5. Sỏi mật
Sự tắc nghẽn do sỏi trong đường mật là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nhiễm trùng, phổ biến nhất là viêm túi mật. Vấn đề này làm đau thắt vùng mật, đại tiện ra máu, cơn đau sẽ hạ theo đợt, thường sau bữa ăn.
6. Chướng hơi
Chướng bụng là tình trạng khi lượng khí trong hệ tiêu hóa tăng cao hơn bình thường. Khí sẽ thoát khỏi dưới dạng ợ hoặc xì hơi qua đường hậu môn.
Các triệu chứng phổ biến của chướng bụng bao gồm:
- Đau bụng từng cơn
- Cảm giác căng cứng, nặng bụng
- Cảm nhận được sự di chuyển của vật nào đó trong dạ dày.
- Thường xuyên đánh rắm và ợ ra hơi.
- Tào tháo rượt hoặc đi ngoài nhiều lần.
7. Đau bụng khi mang thai
Đau bụng thai kỳ là hiện tượng thường gặp khi mang thai. Khi bầu thai đang tiến triển, bụng trên bị chèn ép hoặc bị căng cơ. Nếu bị đau kéo dài hoặc đến đột ngột và mạnh mẽ, đó sẽ là yếu tố rủi ro nghiêm trọng. Cần thăm khám sớm để được điều trị đúng cách.
8. Giun ký sinh
Khi người trẻ bị căng tức bụng trên, có thể do giun ký sinh. Đau thường xuất hiện quanh rốn, nhưng đôi khi lan lên vùng trên rốn. Đặc biệt, nếu giun xâm nhập vào ống mật, cơn đau dần chuyển sang nghiêm trọng hơn. Các yếu tố bao gồm: rối loạn tiêu hóa, mắc ói, buồn nôn, lười ăn, ngủ không được và hay quấy khóc ở trẻ em nhiễm giun.
9. Căng cơ bụng
Căng cơ bụng là chấn thương thường gặp. Nó xuất hiện sau khi hoạt động quá nhiều hoặc vác vật nặng. Vùng bụng trên rốn có thể bị đau do tình trạng này.
10. Viêm dạ dày ruột
Viêm dạ dày ruột là một bệnh lý do virus tấn công hệ tiêu hóa. Bệnh gây ra các triệu chứng khó chịu như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đau vùng bụng trên hoặc khu vực gần mỏ ác.
Thông thường, các biểu hiện của bệnh sẽ giảm dần và tự biến mất sau vài ngày. Để hỗ trợ quá trình hồi phục, người bệnh nên tránh tiêu thụ thực phẩm khó tiêu và duy trì uống nhiều nước.
11. Ung thư dạ dày
Đau bụng vùng trên rốn có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư dạ dày. Một căn bệnh nguy hiểm, xếp thứ 3 ở nam và thứ 4 ở nữ về tỷ lệ mắc trên thế giới.
Ở giai đoạn đầu, bệnh thường gây đau thượng vị, ợ chua, chướng bụng, dễ nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa thông thường. Đến giai đoạn muộn, triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn như: đau dữ dội, đi ngoài phân đen, sút cân, mệt mỏi, và nôn ói.
12. Nguyên nhân khác
Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến bệnh lý căng tức bụng trên, bao gồm:
- Bệnh gan: Chúng có thể xuất phát từ rượu, thuốc, virus hay chất độc. Ung thư gan, viêm gan cũng có thể gây đau, nhưng hiếm gặp.
- Bệnh tuyến tụy: Viêm tụy là nguyên nhân chính, đôi khi có thể là ung thư tụy, vàng da. Cơn đau thường diễn ra ở ngay giữa và đi từ từ lên bụng, tràn tới lưng.
- Tắc ruột: Tình trạng này gây tắc nghẽn ruột, làm gián đoạn quá trình tiêu hóa và gây đau bụng.
- Lách to: Lách phình to thường tác động lên trên phía trái bụng. Nguyên nhân chủ yếu là nhiễm trùng hoặc xơ gan. Lách vỡ có thể gây nguy hiểm và cần cấp cứu.
- Bị thận và đường tiết niệu: Thận viêm, làm đau lưng khi bị sỏi thận, vàng da và có thể lây lên trước ngực.
- Bệnh phổi và tim: Các vấn đề như thuyên tắc phổi, viêm phổi, nhồi máu cơ tim hay viêm màng ngoài tim cũng có thể gây căng tức bụng trên.
Những dấu hiệu của đau bụng trên rốn
Cơn tức bụng là bệnh lý thay đổi từ bé đến cơn đau lớn, xuất hiện tại một chỗ cụ thể lây lan. Đau có thể âm ỉ, tăng dần theo thời gian hoặc xuất hiện theo từng đợt và sụt cân. Người bệnh có thể đau một lúc hoặc tái phát, nhất là sau khi ăn, nằm, cúi người hoặc mang vác nặng.
Đau bụng trên rốn có gây nguy hiểm hay không?
Đau bụng do khó tiêu thường không nguy hiểm, có thể cải thiện bằng cách chăm sóc tại nhà hoặc dùng thuốc. Nó cũng có thể là triệu chứng của viêm tụy cấp, loét dạ dày, viêm gan cấp, các bệnh lý nghiêm trọng khác. Những tình trạng này cần được khám và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.
Các phương pháp chẩn đoán đau bụng vị trí trên rốn
Để xác định nguyên nhân bệnh lý căng tức bụng trên, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân cung cấp các thông tin về triệu chứng, bao gồm:
- Thời gian cơn đau bắt đầu
- Mức độ cơn đau
- Vị trí đau
Bác sĩ tiến hành kiểm tra bụng để xem đúng chỗ bị đau, sự chướng bụng và các khối u.
- Nội soi tiêu hóa trên: Phương pháp đưa ống nội soi qua miệng, kiểm tra thực quản, dạ dày và tá tràng để phát hiện tổn thương.
- Xét nghiệm máu: Giúp phát hiện những biểu hiện khác thường trong cơ quan.
- Siêu âm bụng: Kiểm tra các vấn đề như sỏi mật, viêm tụy, sỏi thận…
- Chụp CT: Xác định nguyên nhân đau như viêm ruột thừa, viêm tụy, viêm túi mật, hoặc ung thư.
- Nội soi đường tiêu hóa dưới: Kỹ thuật này được sử dụng để kiểm tra các vấn đề như chảy máu hoặc polyp. Ngoài ra, nó còn giúp phát hiện ung thư đại trực tràng.
- Chụp MRI: Đánh giá các hệ thống trong bụng như tụy, gan, túi mật.
- Chụp X-quang: Phát hiện thủng ruột, tắc ruột,…
- Nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP): Phương pháp này chủ yếu được áp dụng để kiểm tra hệ thống đường mật và tụy. Đồng thời, nó có thể hỗ trợ loại bỏ sỏi trong ống mật.
Một số cách điều trị đau bụng trên rốn
Dưới đây là những cách điều trị bênh lý hiệu quả có thể giúp giảm đau và cải thiện tình trạng sức khỏe.
- Chướng hơi: Nên hạ khí, cần ăn từ từ, nhai kỹ tránh nuốt có hơi. Tuy nhiên, nếu kèm sốt, nôn mửa, hoặc cơn đau mạnh, bạn nên gặp bác sĩ ngay.
- Khó tiêu: Nếu do thực phẩm có tính axit, hãy điều chỉnh chế độ ăn uống cho hợp lý để giảm bớt vấn đề này.
- Viêm dạ dày tá tràng: Thường được kê toa sử dụng những viên kháng sinh. Người viêm dạ dày mãn tính nên kiểm tra tại bệnh viện để xác định nguyên nhân và lên kế hoạch điều trị phù hợp.
- Viêm ruột thừa: Phương pháp điều trị phổ biến nhất để giải quyết tình trạng này là phẫu thuật loại bỏ ruột thừa.
- Sỏi mật: Hầu hết bác sĩ sẽ điều trị sỏi mật bằng phương pháp cắt bỏ túi mật.
- Viêm dạ dày ruột: Không để cơ thể mất nước, bệnh nhân cần đi đến cơ sở y tế truyền dịch tránh tình trạng mất nước.
- Giun ký sinh trong ruột: Người bệnh nên gặp bác sĩ để kiểm tra nhiễm giun và xác định phương pháp điều trị. Thuốc tẩy giun liều duy nhất thường được sử dụng, nhưng nếu giun gây tắc ruột, phẫu thuật có thể cần thiết.
Khi nào bệnh nhân cần đi gặp bác sĩ?
Khi căng tức bụng trên giảm nhanh trong vòng một ngày, người bệnh có thể ở tại nhà. Nếu nguyên nhân do chế độ ăn uống, không cần quá lo lắng. Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài hoặc nặng hơn, nên đến bác sĩ để kiểm tra và điều trị kịp thời.
Khi mắc bệnh, cần đi khám khi xuất hiện đau quặng và có thêm những dấu hiệu sau:
- Ói nhiều lần và diễn ra trên 10 tiếng.
- Sốt cao.
- Đau bụng sau va đập mạnh.
- Cơn đau tới khi mới dùng thuốc.
Lập tức đi viện ngay khi có những tình trạng này:
- Đau mạnh ở bụng phần trên phía phải.
- Đau dữ dội không ngừng.
- Đau kèm phân trắng.
- Có dấu hiệu mất nước nghiêm trọng nhưng không đi tiểu, chóng mặt hoặc mắt trũng, da khô.
- Ói, nôn nhiều và sốt cao.
Với người trước kia bị đại tràng, nếu đau bụng hoài, nhanh chóng đến ngay phòng khám khi có tình trạng như:
- Đau xoáy ở bụng, đầy hơi, căng da bụng.
- Bị tiêu chảy, phân có nước hoặc máu, đặc biệt là xong thực phẩm sống.
- Mệt mỏi, giảm cảm giác thèm ăn và sức khỏe suy yếu.
Các biện pháp phòng ngừa đau bụng trên rốn
Căng tức bụng trên có thể ngăn ngừa hiệu quả với những thói quen sau:
- Rèn luyện sức khỏe thường xuyên, di chuyển nhẹ nhàng và tăng mức độ dần dần.
- Uống đủ nước mỗi ngày để duy trì sức khỏe.
- Duy trì cách ăn uống sạch, nên ăn thực phẩm sạch như rau cũ quả.
- Không ăn các món có dầu mỡ.
- Nghỉ ngơi một hai tiếng sau bữa ăn, tránh nằm ngay.
- Giảm căng thẳng, thư giãn tinh thần.
- Vệ sinh tay chân đều đặn, nhất là trước bữa ăn.
SIGC – Đơn vị thăm khám bệnh đau bụng trên rốn
Dưới đây là các lý do bạn nên lựa chọn SIGC:
- Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao: Các bác sĩ tại SIGC đều có nhiều năm kinh nghiệm trong việc khám và chữa bệnh. Đặc biệt, họ chuyên sâu trong việc xử lý các vấn đề liên quan đến căng tức bụng trên.
- Cơ sở vật chất hiện đại: SIGC sử dụng các thiết bị y tế tiên tiến, hỗ trợ quá trình chẩn đoán và điều trị chính xác, nhanh chóng.
- Phương pháp chẩn đoán đa dạng: Bệnh nhân được kiểm tra kỹ lưỡng qua các phương pháp hiện đại như xét nghiệm máu, siêu âm, CT scan, nội soi tiêu hóa.
- Điều trị hiệu quả: SIGC áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp với từng tình trạng bệnh nhân. Điều này bao gồm thuốc điều trị và các giải pháp phẫu thuật khi cần thiết.
- Chăm sóc toàn diện: Bên cạnh việc điều trị, SIGC còn cung cấp tư vấn về chế độ ăn uống khoa học và thói quen sinh hoạt lành mạnh. Ngoài ra, chúng tôi cũng hướng dẫn cách giảm căng thẳng để phòng ngừa các vấn đề tiêu hóa tái phát trong tương lai.
Nếu bạn gặp phải cơn đau bụng trên rốn kéo dài hoặc nghi ngờ tình trạng sức khỏe, SIGC là lựa chọn đáng tin cậy. Tại đây, bạn sẽ nhận được sự chăm sóc và điều trị hiệu quả.
Những câu hỏi thường gặp
Những thắc mắc này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách phân biệt cơn đau, từ đó có những biện pháp xử lý phù hợp.
Làm thế nào để phân biệt giữa đau bụng trên rốn và các cơn đau liên quan đến tim mạch?
Đau bụng trên rốn thường do các vấn đề tiêu hóa như viêm dạ dày. Còn đau tim thường đi kèm với cảm giác tức ngực, khó thở và lan ra vai trái.
Đau bụng trên rốn có thể là dấu hiệu của bệnh lý nào ngoài các vấn đề tiêu hóa?
Đau bụng trên rốn có thể liên quan đến viêm tụy hoặc bệnh tim. Ngoài ra, viêm phổi hoặc các vấn đề về thận cũng có thể gây đau vùng này.
Liệu việc thay đổi thói quen ăn uống có thể giúp giảm tần suất và mức độ đau bụng trên rốn không?
Chế độ ăn uống lành mạnh giúp giảm gánh nặng lên hệ tiêu hóa. Ăn chậm, nhai kỹ cũng giúp cải thiện tiêu hóa và giảm cơn đau bụng trên rốn.
