Trẻ sơ sinh bị đau bụng: Dấu hiệu, Nguyên nhân, Cách chữa trị
1. Triệu chứng của trẻ sơ sinh bị đau bụng
Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị đau bụng: Nếu bé nhà bạn đang gặp phải một hoặc nhiều dấu hiệu sau đây, có thể bé đang bị đau bụng:
- Trẻ khóc to, dai dẳng và khó dỗ dành: Trẻ thường khóc với âm thanh lớn, kéo dài, đôi khi giống như đang la hét hoặc thể hiện sự đau đớn.
- Khóc nhiều vào buổi chiều hoặc tối: Đây là thời điểm phổ biến mà trẻ thường trở nên khó chịu hơn.
- Khóc liên tục theo tần suất đặc biệt: Ít nhất 3 giờ mỗi ngày, 3 ngày mỗi tuần, kéo dài trong tối thiểu 3 tuần liên tiếp.
- Biểu hiện cơ thể bất thường: Trẻ có thể nắm chặt tay, cong lưng, hoặc co chân lên gần bụng khi đau. Một số bé còn xì hơi nhiều.
- Khuôn mặt căng thẳng: Trẻ có biểu hiện nhăn nhó, nhắm nghiền mắt, hoặc có nét mặt thể hiện rõ sự khó chịu.
- Hành vi khác lạ: Bé có thể gắt gỏng, khó chịu hơn bình thường và không dễ bị dỗ dành.
- Ăn ngủ không ổn định: Trẻ bú ít hoặc bỏ bú, giấc ngủ không sâu, hay quấy khóc về đêm.
- Dấu hiệu tiêu hóa kém: Trẻ có thể bị đầy hơi, buồn nôn, hoặc tiêu chảy nhẹ.
Trên đây là những biểu hiện trẻ sơ sinh bị đau bụng, ba mẹ hãy tham khảo nhé.
2. Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị đau bụng và cách điều trị
Đau bụng là một trong những vấn đề thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến và cách xử lý hiệu quả để giúp bé nhanh chóng thoải mái hơn.
2.1. Đau bụng Colic (khóc dạ đề)
Triệu chứng: Colic là tình trạng trẻ khóc dữ dội, không dỗ được trong giai đoạn 3 tháng đầu đời. Trẻ thường khóc liên tục trong hơn 3 giờ, xuất hiện ít nhất 3 ngày/tuần và kéo dài trên 3 tuần.
Nguyên nhân:
- Hiện chưa xác định rõ nguyên nhân cụ thể, nhưng có thể do:
- Bé nuốt khí gây đầy hơi.
- Không dung nạp một số thành phần trong sữa.
Cách xử lý:
- Đảm bảo trẻ bú no và được ợ hơi sau khi bú.
- Giữ môi trường ngủ yên tĩnh, nhiệt độ lý tưởng khoảng 26°C, không có mùi ẩm mốc.
- Xoa dịu bé bằng cách ôm ấp, hát ru, hoặc đưa bé đi dạo nhẹ nhàng.
- Duy trì thói quen ăn, ngủ đúng giờ để hạn chế kích thích.
2.2. Trào ngược dạ dày thực quản
Triệu chứng: Trẻ thường xuyên ọc sữa, khóc quấy, khò khè hoặc thậm chí tím tái từng cơn.
Nguyên nhân: Do cơ vòng thực quản dưới chưa phát triển hoàn thiện, khiến sữa dễ bị đẩy ngược từ dạ dày lên thực quản.
Cách xử lý:
- Cho trẻ bú với lượng nhỏ, chia làm nhiều cữ bú.
- Đảm bảo bé ợ hơi sau khi ăn.
- Giữ tư thế đầu cao khoảng 30 độ sau bú.
- Nếu triệu chứng không thuyên giảm, nên đưa trẻ đến bác sĩ.
2.3. Đau bụng do tiêu chảy
Triệu chứng: Bé đi ngoài phân lỏng, có thể kèm đau quặn bụng, nôn ói hoặc sốt.
Nguyên nhân: Tiêu chảy thường do:
- Virus rota.
- Vi khuẩn như Salmonella hoặc E. coli.
- Thực phẩm bị ô nhiễm hoặc ký sinh trùng.
Cách xử lý:
- Tiếp tục cho trẻ bú mẹ để cung cấp dinh dưỡng và kháng thể.
- Bù nước bằng dung dịch oresol hoặc theo chỉ định của bác sĩ.
- Đưa trẻ đến cơ sở y tế để tránh biến chứng mất nước nặng.
2.4. Lồng ruột – Cấp cứu ngoại khoa
Triệu chứng: Trẻ đau bụng từng cơn, co chân lên bụng, nôn ói và đi ngoài phân có nhầy máu.
Nguyên nhân: Một đoạn ruột chui vào đoạn khác, gây tắc nghẽn ruột.
Cách xử lý:
- Đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
- Phương pháp phổ biến là tháo lồng bằng hơi hoặc phẫu thuật nếu cần.
3. Hướng dẫn ba mẹ cách làm dịu cơn đau bụng của trẻ?
Khi trẻ sơ sinh bị đau bụng, thì ba mẹ luôn đặt ra câu hỏi trẻ sơ sinh bị đau bụng phải làm sao? Dưới đây là những mẹo giúp bố mẹ làm dịu cơn đau bụng ở trẻ tại nhà
Khi trẻ sơ sinh bị đau bụng, bố mẹ có thể áp dụng các phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả dưới đây để giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn.
3.1. Massage bụng nhẹ nhàng cho trẻ
Cách thực hiện:
- Đặt bé nằm trên một bề mặt phẳng và thoải mái.
- Dùng tay mẹ nhẹ nhàng xoa bụng bé theo hình tròn, theo chiều kim đồng hồ.
Tác dụng: Phương pháp này giúp kích thích lưu thông máu, làm giảm các cơn đau bụng do tích khí hoặc đầy hơi. Đây là cách hiệu quả và dễ thực hiện ngay tại nhà.
3.2. Tắm nước ấm cho bé
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị một chậu nước ấm với nhiệt độ khoảng 37-38 độ C.
- Đặt bé vào chậu, để bé ngâm mình trong nước khoảng 2-3 phút.
Tác dụng: Nước ấm giúp thư giãn cơ bụng, làm giảm căng thẳng và giảm nhanh triệu chứng đau bụng. Đây cũng là cách giúp bé thoải mái và ngủ ngon hơn.
3.3. Hỗ trợ bé ợ hơi sau khi bú
Cách thực hiện:
- Đặt bé nằm ngửa trên bụng mẹ hoặc trên tay mẹ.
- Dùng tay xoa nhẹ nhàng lên lưng hoặc bụng của bé theo nhịp nhẹ nhàng, giúp bé ợ hơi dễ dàng.
Tác dụng: Việc giúp bé ợ hơi sẽ loại bỏ khí dư trong dạ dày, giảm hiện tượng chướng bụng và khó chịu sau khi bú.
3.4. Tập bài tập chân đạp xe
Cách thực hiện:
- Đặt bé nằm ngửa trên bụng mẹ hoặc giường.
- Nắm nhẹ hai chân của bé và di chuyển theo chuyển động đạp xe.
- Thực hiện đều đặn trong 5-10 phút.
Tác dụng: Chuyển động này kích thích tiêu hóa, giúp giảm đầy hơi và cải thiện cơn đau bụng nhanh chóng.
Lưu ý quan trọng: Nếu các phương pháp trên không giúp cải thiện tình trạng hoặc bé có dấu hiệu bất thường như sốt cao, nôn ói, hay quấy khóc kéo dài, mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ để kiểm tra kịp thời.
Bằng cách kiên nhẫn và áp dụng đúng cách, bố mẹ có thể giúp bé vượt qua cơn đau bụng một cách an toàn và nhẹ nhàng!
4. Khi nào nên đưa trẻ sơ sinh bị đau bụng đến thăm khám bác sĩ?
Đau bụng ở trẻ sơ sinh thường xuất phát từ những nguyên nhân lành tính và có thể tự cải thiện hoặc được xử lý bằng các biện pháp chăm sóc tại nhà. Ngoài những câu hỏi khi trẻ sơ sinh bị đau bụng phải làm sao thì khi nào nên đưa trẻ sơ sinh đi gặp bác sĩ cũng được các bậc phụ huynh quan tâm. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, việc đưa trẻ đến gặp bác sĩ là điều cần thiết để đảm bảo sức khỏe và sự an toàn của bé.
Dưới đây là các dấu hiệu cảnh báo nên làm gì khi trẻ sơ sinh bị đau bụng ba mẹ cần đặc biệt lưu ý:
- Trẻ bỏ bú hoặc sụt cân rõ rệt: Khi trẻ không còn hứng thú với việc bú mẹ hoặc sữa công thức, kéo dài trong nhiều giờ đến vài ngày, đồng thời kèm theo dấu hiệu sụt cân, đây có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
- Chướng bụng kèm theo khó chịu: Nếu bụng trẻ căng cứng, kèm theo tình trạng quấy khóc kéo dài, có thể bé đang gặp vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa như tắc ruột hoặc viêm nhiễm.
- Nôn ói thường xuyên: Nôn ói quá nhiều, đặc biệt nếu có màu xanh, vàng, hoặc máu, có thể là dấu hiệu của tắc ruột hoặc nhiễm trùng nặng.
- Tiêu chảy kèm đàm máu: Tình trạng tiêu chảy kéo dài, đặc biệt khi phân có máu hoặc chất nhầy, là dấu hiệu nguy hiểm và cần được kiểm tra ngay.
- Sốt cao kéo dài: Nếu trẻ bị sốt trên 38°C (đối với trẻ dưới 3 tháng tuổi) hoặc trên 39°C (đối với trẻ lớn hơn) kèm theo đau bụng, hãy đưa trẻ đi khám ngay để loại trừ các bệnh lý nhiễm trùng.
- Khối thoát vị bất thường: Nếu bạn phát hiện khối thoát vị vùng bụng, bẹn tím tái, đỏ, hoặc gây đau đớn, có thể đây là trường hợp thoát vị bị nghẹt – cần can thiệp y tế ngay lập tức.
- Khi nào cần hành động nhanh?
Nếu bé có bất kỳ dấu hiệu nào ở trên, đừng chần chừ. Hãy đưa bé đến bệnh viện hoặc liên hệ với bác sĩ nhi khoa để được tư vấn kịp thời.
Việc nhận biết các triệu chứng nguy hiểm không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ mà còn giảm nguy cơ các biến chứng nghiêm trọng về sau.
5. Các cách phòng ngừa trẻ sơ sinh bị đau bụng cha mẹ nên biết
Trẻ sơ sinh bị đau bụng thường là nỗi lo lớn của nhiều bậc phụ huynh. Dù nguyên nhân chính xác chưa được xác định hoàn toàn, bố mẹ có thể áp dụng một số biện pháp sau đây để giúp trẻ giảm khó chịu và hạn chế tình trạng này:
5.1. Đảm bảo tư thế bú đúng cách
Hướng dẫn:
- Khi cho bé bú, hãy giữ đầu bé cao hơn dạ dày để hạn chế việc trẻ nuốt phải không khí.
- Đảm bảo bé ngậm trọn núm vú hoặc phần đầu ti bình sữa để ngăn ngừa hiện tượng đầy hơi.
Lợi ích: Tư thế bú đúng giúp sữa dễ dàng đi vào dạ dày, giảm nguy cơ tích tụ khí và hạn chế cơn đau bụng.
5.2. Giúp bé ợ hơi sau mỗi bữa bú
Hướng dẫn:
- Bế bé thẳng đứng, để đầu tựa vào vai mẹ.
- Nhẹ nhàng vỗ lưng bé theo hướng từ dưới lên trên để giúp bé đẩy khí trong dạ dày ra ngoài.
Lợi ích: Việc vỗ ợ hơi giúp bé giảm cảm giác đầy hơi, khó tiêu và làm giảm đáng kể nguy cơ đau bụng.
5.3. Bổ sung men vi sinh hỗ trợ tiêu hóa
Hướng dẫn:
- Tham khảo ý kiến bác sĩ để bổ sung men vi sinh phù hợp với trẻ.
- Men vi sinh có thể được cung cấp thông qua một số loại thực phẩm hoặc chế phẩm dành riêng cho trẻ sơ sinh.
Lợi ích: Men vi sinh giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, cải thiện tiêu hóa và giảm tình trạng đầy hơi, đau bụng do rối loạn vi sinh.
5.4. Điều chỉnh lượng sữa phù hợp
Hướng dẫn:
- Xác định lượng sữa theo độ tuổi và cân nặng của trẻ, tránh ép bé bú quá nhiều.
- Chia nhỏ bữa ăn nếu bé thường xuyên có dấu hiệu khó chịu sau bú
Lợi ích: Lượng sữa hợp lý không chỉ giúp bé tiêu hóa dễ dàng mà còn hạn chế tình trạng căng tức dạ dày và giảm nguy cơ đau bụng.
Lưu ý thêm:
Nếu tình trạng đau bụng ở trẻ kéo dài hoặc đi kèm các triệu chứng bất thường như quấy khóc dữ dội, sốt, hoặc nôn trớ, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
Các biện pháp phòng ngừa này cần được thực hiện đều đặn và kiên nhẫn để mang lại hiệu quả tối ưu.
6. Câu hỏi thường gặp khi trẻ sơ sinh bị đau bụng
6.1. Trẻ sơ sinh bị đau bụng nên uống gì?
Để hạn chế việc trẻ sơ sinh bị đau bụng, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm các triệu chứng đau bụng và cải thiện hệ tiêu hóa. Dưới đây là một số gợi ý:
- Sữa mẹ: Đây là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo nhất cho trẻ sơ sinh. Sữa mẹ không chỉ dễ tiêu hóa mà còn chứa các kháng thể giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ bé giảm đau bụng.
- Sữa công thức phù hợp: Nếu trẻ đang dùng sữa công thức và có dấu hiệu đau bụng, mẹ nên cân nhắc đổi sang loại sữa công thức dễ tiêu hóa hoặc được thiết kế dành riêng cho trẻ có hệ tiêu hóa nhạy cảm.
- Dung dịch nước điện giải (ORS): Trong trường hợp trẻ bị tiêu chảy, bác sĩ có thể khuyên bổ sung dung dịch nước điện giải để phòng tránh tình trạng mất nước. Tuy nhiên, mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho trẻ sử dụng.
- Lưu ý: Không tự ý thay đổi chế độ dinh dưỡng của trẻ sơ sinh mà không có sự hướng dẫn từ bác sĩ.
6.2. Trẻ sơ sinh đau bụng đi ngoài phải làm gì?
Khi trẻ bị đau bụng đi ngoài, việc xử lý kịp thời là điều rất cần thiết để đảm bảo sức khỏe cho bé. Dưới đây là các bước ba mẹ có thể thực hiện:
- Bổ sung đủ lượng sữa: Duy trì việc cho bé bú sữa mẹ hoặc sữa công thức để cung cấp nước và chất dinh dưỡng cần thiết.
- Sử dụng dung dịch điện giải (theo chỉ định): Nếu trẻ có dấu hiệu mất nước, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng dung dịch ORS.
- Theo dõi dấu hiệu mất nước: Quan sát các triệu chứng như môi khô, mắt trũng, bé mệt mỏi, hoặc lượng nước tiểu giảm.
- Điều chỉnh chế độ ăn của mẹ (nếu trẻ bú mẹ): Mẹ nên tránh các thực phẩm gây đầy hơi, khó tiêu để hạn chế ảnh hưởng đến bé.
- Đưa trẻ đến bác sĩ: Nếu trẻ có dấu hiệu nghiêm trọng như tiêu chảy kéo dài, phân có máu, hoặc nôn mửa thì cần được bác sĩ kiểm tra ngay.
6.3. Vì sao trẻ sơ sinh thường bị đau bụng về đêm?
Trẻ sơ sinh bị đau bụng về đêm có thể do nhiều nguyên nhân, từ vấn đề tiêu hóa đơn giản đến bệnh lý nghiêm trọng hơn. Một số lý do phổ biến gồm:
- Táo bón: Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện có thể gây khó khăn cho việc đi tiêu của trẻ.
Trào ngược dạ dày thực quản: Hiện tượng trào ngược thường xảy ra khi trẻ bú no, gây cảm giác khó chịu và đau bụng. - Hội chứng ruột kích thích: Một số trẻ có đường tiêu hóa nhạy cảm, dễ bị kích thích bởi thực phẩm hoặc chế độ ăn của mẹ.
- Lời khuyên: Ba mẹ cần quan sát kỹ các dấu hiệu như trẻ quấy khóc, co chân, hoặc thức giấc thường xuyên vào ban đêm để tìm ra nguyên nhân và xử lý kịp thời.
7. Khoa Nhi – Bệnh viện Nhi đồng TPHCM (SIGC): Điểm đến hàng đầu chăm sóc sức khỏe trẻ em
Việc lựa chọn cơ sở thăm khám khi trẻ sơ sinh bị đau bụng là mối quan tâm hàng đầu của các bậc phụ huynh. Nếu bạn đang phân vân không biết nên chọn địa chỉ nào để giải đáp những câu hỏi nên làm gì khi trẻ bị đau bụng? thì Khoa Nhi – Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố Hồ Chí Minh là một trong những lựa chọn đáng tin cậy.
7.1.Đội ngũ chuyên gia Nhi khoa giàu kinh nghiệm
Khoa Nhi Bệnh viện Nhi đồng TPHCM tự hào quy tụ đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn cao và giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực Nhi khoa. Các chuyên gia tại đây bao gồm giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ từng làm việc tại các bệnh viện uy tín trên toàn quốc. Họ không chỉ được đào tạo bài bản trong nước mà còn tiếp cận với các chương trình đào tạo chuyên sâu từ nước ngoài, đảm bảo mang lại chất lượng chăm sóc tối ưu cho trẻ. Đội ngũ y bác sĩ luôn thấu hiểu tâm lý trẻ nhỏ, tận tâm trong từng phương pháp điều trị.
7.2.Dịch vụ toàn diện, tiêu chuẩn quốc tế
Tại Khoa Nhi, SIGC cung cấp chuỗi dịch vụ khám và điều trị liên hoàn, từ chăm sóc sơ sinh đến nhi khoa tổng quát và các liệu pháp chuyên sâu. Các dịch vụ được xây dựng dựa trên tiêu chuẩn y tế quốc tế, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của trẻ từ lúc mới sinh cho đến khi trưởng thành. Ngoài ra, chương trình tiêm chủng vaccine tại đây được thiết kế khoa học, đảm bảo an toàn và hiệu quả cao.
7.3. Ứng dụng kỹ thuật chuyên sâu trong điều trị
Bệnh viện Nhi đồng TPHCM luôn tiên phong áp dụng những kỹ thuật y tế tiên tiến trong điều trị các bệnh lý phức tạp ở trẻ em. Điển hình là các kỹ thuật chuyên sâu như phẫu thuật thần kinh, ghép tủy xương, và điều trị bệnh lý hiểm nghèo bằng các liệu pháp hiện đại. Điều này không chỉ nâng cao tỷ lệ thành công trong điều trị mà còn giảm thiểu rủi ro cho trẻ.
7.4. Chăm sóc chuyên nghiệp và thân thiện
Với triết lý “lấy trẻ làm trung tâm,” SIGC không chỉ quan tâm đến hiệu quả điều trị mà còn đầu tư vào không gian vui chơi và các hoạt động thân thiện dành riêng cho trẻ nhỏ. Điều này giúp bé giảm bớt căng thẳng, dễ dàng làm quen với môi trường bệnh viện, từ đó hợp tác tốt hơn trong quá trình điều trị.
Khoa Nhi Bệnh viện Nhi đồng TPHCM là lựa chọn đáng tin cậy, nơi phụ huynh có thể yên tâm gửi gắm sức khỏe của con yêu. Với sự kết hợp giữa đội ngũ bác sĩ tận tâm, dịch vụ toàn diện và kỹ thuật hiện đại, SIGC cam kết đồng hành cùng gia đình trong hành trình chăm sóc sức khỏe trẻ em.
>>> Xem thêm: Trẻ Bị Viêm Phổi: Triệu Chứng Và Lưu Ý Khi Chăm Sóc
Bài viết trên đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin về dấu hiệu, nguyên nhân, cách chữa trị khi trẻ sơ sinh bị đau bụng dành cho các bậc phụ huynh. Nếu con bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và chẩn đoán chính xác các tình huống có thể xảy ra khi trẻ sơ sinh bị đau bụng bằng cách liên hệ với hotline của chúng tôi.